Από τα θέματα ‘μελέτης περίπτωσης’ του υπουργείου παιδείας για τις συνεντεύξεις διευθυντών σχολείων, μια καλή καινοτομία που μακάρι να εφαρμοστεί σωστά.

Σύμφωνα με τη θεωρία ιεράρχησης των αναγκών του Maslow ο άνθρωπος από τη φύση του πρώτα αναζητεί την ικανοποίηση των φυσιολογικών αναγκών (τροφή, ένδυση κτλ.), και όταν αυτές ικανοποιηθούν αναζητά την ικανοποίηση των αναγκών ασφάλειας (ανεργία, κατοικία κτλ.), των κοινωνικών αναγκών (αποδοχή, φιλία κτλ.), των αναγκών εκτίμησης (κύρος, επιτυχία κτλ.), με στόχο να φτάσει στην ικανοποίηση των ανώτερων αναγκών αυτοπραγμάτωσης (ιδανικά, οράματα), που σημαίνουν προσωπική ολοκλήρωση. Σε έρευνα διαπιστώθηκε ότι στους Έλληνες εκπαιδευτικούς η έλλειψη που παρατηρείται για τις διάφορες ανάγκες, με βάση τη διαφορά μεταξύ της πραγματικής και ιδανικής ικανοποίησης, σε φθίνουσα τάξη έντασης, εμφανίζεται με την παρακάτω σειρά: 1) ανάγκες για αυτονομία, 2) ανάγκες για αυτοπραγμάτωση, 3) ανάγκες για γόητρο και υπόληψη, 4) ανάγκες για ασφάλεια, 5) κοινωνικές ανάγκες. 

Στριφνή η διατύπωση αλλά δίνεται η ευκαιρία για προβληματισμό.

Η φυσική και λογική ιεράρχηση των αναγκών λοιπόν είναι:

1.       Φυσιολογικές ανάγκες (φαγητό, νερό, αναπαραγωγικό ένστικτο…)

2.       Ασφάλεια (σπίτι, υγεία…)

3.       Κοινωνικές ανάγκες (σχέσεις, παρέες, φιλία…)

4.       Αποδοχή και αυτοεκτίμηση

5.       Αυτοπραγμάτωση, ολοκλήρωση, ιδανικά…

Εδώ έρχεται το δαιμόνιο της φυλής και βγάζει για τον έλληνα, τον εκπαιδευτικό ειδικότερα την πυραμίδα σχεδόν αντεστραμμένη.

1)      Αυτονομία :

Μυθοποίηση αγώνων ανεξαρτησίας, ένα εχθρικό ιστορικά κράτος που τώρα όμως το λυμαίνονται σχεδόν όλοι, ατομικότητα, αντικοινωνική συμπεριφορά. Καλό το δικό μας σπίτι –το μεγαλύτερο ποσοστό ιδιοκατοίκησης στην Ευρώπη, και το κοινό περιβάλλον ας καίγεται. Θα προτιμήσουμε να κινηθούμε με το δικό μας αυτοκίνητο, ακόμα και με τον ‘δικό μας’ ΚΟΚ. Αποφυγή έλεγχου, πειθαρχίας σε κανόνες, απόδοσης της φορολογίας.

2)      Ανάγκες αυτοπραγμάτωσης : Τα λύσαμε τα άλλα, φτάνουμε αμέσως στα υψηλά.

3)      Γόητρο και υπόληψη : Ποιος δεν το θέλει.

4)      Ανάγκες για ασφάλεια :

Μικρή η έλλειψη ανάγκης στον έλληνα δημόσιο υπάλληλο (απόσταση μεταξύ πραγματικής και ιδανικής ικανοποίησης), αφού είναι εξασφαλισμένος. Καλό, μόνο που θα έπρεπε να είναι εξασφαλισμένη και η υπόλοιπη κοινωνία. Η επανάπαυση δημιουργεί τεμπελιά, συντήρηση, ένδεια καινοτόμων ιδεών και επιβράδυνση της προόδου.

5)      Κοινωνικές ανάγκες :

Τελευταίο στην ιεράρχηση. Στην αρνητική προέκταση του σχολιασμού μας είναι η αντικοινωνική συμπεριφορά που λέγαμε. Λίγο μας ενδιαφέρει το πώς κρίνει και εκτιμά η υπόλοιπη κοινωνία το έργο μας, γιατί φοβόμαστε την αξιολόγηση και την κριτική.

Τελικά, είτε μέσα είτε έξω είμαστε, Η Ελλάδα μας πληγώνει.